Sáng Tác Mới

Traïi Kieân Giam cuûa Nguyeãn Chí Thieäp

Sau khi cuoán hoài kyù “The GULAG Archipelago” (Quaàn Ñaûo Nguïc Tuø) cuûa nhaø vaên Aleksandr Solzhenitsyn (Nga) ñöôïc nhaø xuaát baûn Harper & Row (Hoa Kyø) xuaát baûn naêm 1973, giôùi vaên hoïc cuõng nhö baùo chí vaø truyeàn thoâng theá giôùi môùi ñöôïc bieát moät phaàn naøo veà cheá ñoä lao tuø cuûa Coäng saûn, ñaëc bieät laø taïi Soâ Vieát. Trong coäng ñoàng Vieät Nam, tröôùc Solzhenitsyn, naêm 1969 taùc giaû Traàn Vaên Thaùi ñaõ cho ra maét cuoán hoài kyù “Traïi Ñaàm Ñuøn” (giaûi thöôûng vaên hoïc ngheä thuaät 1969 veà boä moân vaên), nhöng coù raát ít baùo chí vaø truyeàn thoâng Vieät Nam Coäng Hoøa nhaéc ñeán taùc phaåm naøy.

Taïi haûi ngoaïi, sau 30 thaùng 4 naêm 1975, taäp theå ngöôøi Vieät tò naïn môùi ñöôïc hieåu roõ hôn veà cheá ñoä lao tuø cuûa Coäng saûn Vieät Nam qua caùc cuoán hoài kyù nhö: “Cuøm Ñoû” cuûa Phaïm Quoác Baûo (1983), “Ñaïi Hoïc Maùu” cuûa Haø Thuùc Sinh (1985), “Theùp Ñen” cuûa Ñaëng Chí Bình (1987), “Haø Noäi Baùo Ñoäng Ñoû” cuûa Döông Vaên Lôïi (1992). Toâi ñaõ ñoïc heát caùc quyeån hoài kyù naøy baèng moät taám loøng cuûa moät ngöôøi chöa heà bò tuø toäi bao giôø. Nhöng caøng ñoïc, toâi laïi caøng caûm thaáy nhö chính mình ñang ôû trong caùi hoaøn caûnh nghieät ngaõ aáy.

Cuøng naêm 1992, taùc giaû Nguyeãn Chí Thieäp cho ra maét cuoán hoài kyù “Traïi Kieân Giam” nhöng toâi chöa coù dòp ñöôïc nhìn thaáy taùc phaåm, cho maõi tôùi hoâm nay toâi môùi coù dòp ñoïc aán baûn taùi baûn laàn thöù hai (10/2000) do vaên höõu Ngoâ Syõ Haân göûi taëng.

Toâi ñaõ laàn ñoïc töøng trang saùch ñeå caûm nhaän vaø chia xeû vôùi taùc giaû cuøng nhöõng baïn tuø cuûa oâng veà nhöõng noãi khoå ñau cuûa ngöôøi ngaõ ngöïa, nhöõng thaùng naêm quaèn quaïi trong lao tuø Coäng Saûn, nhöõng chí höôùng quaät khôûi kieân cöôøng, nhöõng moäng öôùc mai sau veà moät xaõ hoäi haäu Coäng Saûn, v.v… Ñoïc suoát taùc phaåm, toâi laéng nghe con tim mình thoån thöùc, xao xuyeán vaø boài hoài. Caûm nhaän noãi ñau ñôùn cuûa taùc giaû nhö chính noãi ñau ñôùn cuûa mình, cuûa daân toäc mình. Ñoïc taùc phaåm “Traïi Kieân Giam” ñeå ñi tìm moät aùnh saùng ôû cuoái ñöôøng haàm, ñeå baét gaëp nhöõng haøo kieät trong moät xaõ hoäi tan raõ, ñeå gaëp laïi nhöõng ñoàng chí coøn cöu mang hoaøi baõo cho moät nöôùc Vieät Nam Töï Do, v.v…

Sau khi gaáp saùch laïi, taâm tình laéng ñoïng, toâi taïm chia noäi dung cuoán hoài kyù “Traïi Kieân Giam” cuûa Nguyeãn Chí Thieäp thaønh 6 phaàn nhö sau: Boái caûnh Mieàn Nam sau 30/4/1975, Ngöôøi Coäng Saûn noùi veà Coäng Saûn, Nhöõng baøi hoïc ñaéng cay cuûa chính taùc giaû, Nhöõng thaùng naêm trong lao tuø Coäng Saûn, Nhöõng caùi nhìn thieát thöïc veà Coäng saûn, vaø Nhöõng mong öôùc vaø hoaøi baõo.

I.  Boái caûnh Mieàn Nam sau 30/4/1975

ÔÛ phaàn naøy, taùc giaû ghi laïi töøng chi tieát moät veà boái caûnh sinh hoaït cuûa Mieàn Nam, noùi chung, vaø Saøi-Goøn, noùi rieâng, sau ngaøy 30/4/1975, nhö: sinh keá thöôøng nhaät cuûa ngöôøi daân, caûm nghó veà chính quyeàn môùi, söï lo laéng cho chính baûn thaân mình vaø thaän phaän mình, caùc toå chöùc choáng ñoái cheá ñoä môùi, nhöõng cuoäc trình dieän hoïc taäp, v.v…

Nhôø coù oùc quan saùt tinh töôøng, söï nhaän thöùc saâu saéc vaø söï nhaän ñònh chính xaùc, taùc giaû ñaõ dieãn taû söï hieåu bieát veà Coäng Saûn cuûa ngöôøi daân Mieàn Nam moät caùch toång quaùt nhö sau: “Caùi hieåu bieát quaù ñôn sô veà Coäng Saûn neân ña soá chæ nghó laø phaûi khoå vaø chòu khoå ñöôïc, chòu aên maëc xaáu xí ñöôïc laø coù theå soáng yeân thaân trong cheá ñoä Coäng Saûn.” (trang 25) Chính söï hieåu bieát quaù ñôn sô aáy ñaõ xui ngöôøi daân Mieàn Nam phaûi mieãn cöôûng chaáp nhaän moät cuoäc ñoåi ñôøi bi thaûm baèng chính xöông maùu vaø nöôùc maét cuûa mình.

Noùi toùm laïi, taâm lyù chung cuûa ngöôøi daân Mieàn Nam luùc baáy giôø laø: “Taâm lyù ñöùng nuùi naày troâng nuùi noï, tình hình chính trò toài teä cuûa mieàn Nam, söï keùm hieåu bieát veà Coäng saûn laøm nhieàu ngöôøi khoâng coøn sôï Coäng saûn.” (trang 31) Khoâng coøn sôï Coäng saûn nöõa, nhöng hoï cuõng khoâng bieát phaûi laøm gì ñeå dieät tröø chuùng, maëc duø “Ña soá daân Saigon khoâng chòu mang deùp raâu ñoäi muõ tai beøo.” (trang 26) Bôûi vì hoï ñaõ nhìn thaáy taän maét hình aûnh cuûa ngöôøi lính Baéc Vieät: “Ngöôøi lính giaûi phoùng troâng ngôø ngheäch, luùng tuùng tröôùc caûnh roän ròp vaø to lôùn cuûa Saigon, phaàn lôùn hoï raát treû.” (trang 26) Theá maø ngöôøi daân Mieàn Nam ñaõ bò Coäng saûn ñaùnh löøa moät caùch ñau ñôùn: “Giôø ñaây maáy lon gaïo cöùu ñoùi laø lyù do buoäc hoï phaûi ra khoûi thaønh phoá veà queâ saûn xuaát theo chính saùch. Hoï coù caûm töôûng bò ñaùnh löøa.” (trang 31) Caøng bò ñaùnh löøa thì ngöôøi daân caøng thaám thía noãi ñau: “Ngöôøi daân ngheøo môùi vôõ leõ, caùch maïng ñem laïi vinh quang vaø coâng bình cho ngöôøi ngheøo trong toå chöùc cuûa hoï, coøn daân ngheøo muoân ñôøi vaãn laø ngöôøi chòu ñöïng tröôùc tieân nhöõng ñau khoå, aùp böùc theo chính saùch phaûi ñi ra khoûi thaønh phoá tröôùc caû maáy oâng ‘nguïy quaân’, ‘nguïy quyeàn’.” (trang 32)

II. Ngöôøi CS noùi veà CS

Khoâng ai hieåu roõ Coäng saûn baèng chính ngöôøi Coäng saûn. Chính vì theá maø chính quyeàn VNCH ñaõ coù chính saùch chieâu hoài vaø söû duïng nhöõng ngöôøi chieâu hoài aáy vaøo nhöõng coâng taùc tình baùo vaø taâm lyù chieán, chaúng haïn nhö Thöôïng Taù Taùm Haø vaø nhaø vaên Xuaân Vuõ, v.v…  Cho tôùi ngaøy 30/4/1975 chính taùc giaû Nguyeãn Chí Thieäp, maëc duø laø moät coâng chöùc trung caáp, cuõng chöa coù caùi nhìn roõ reät veà Coäng saûn cho neân oâng ñaõ quyeát ñònh ôû laïi ñeå roài sau ñoù phaûi nhaän laõnh 12 naêm tuø.

Sau 30/4/1975, moät ngöôøi chuù hoï cuûa taùc giaû töø Haø Noäi vaøo thaêm thaân nhaân ôû Ñaø Naüng. Khi thaáy Nguyeãn Chí Thieäp coøn ôû laïi VN, oâng ta ngaïc nhieân hoûi: “Taïi sao chaùu khoâng ñi Myõ? Veà ñeán Ñaø Naüng, gaëp chò (meï toâi) noùi caû gia ñình ôû laïi Saigon. Chaùu khoâng ñi nöôùc ngoaøi thaät voâ lyù.” (trang 36) Nhôø laàn gaëp ñaàu tieân vôùi chuù Bình (kyõ sö cuûa Baéc Vieät) taùc giaû môùi coù dòp tìm hieåu veà boä maët thaät cuûa Coäng saûn vaø döùt khoaùt choïn moät thaùi ñoä.

Chuù Bình noùi thaúng vaø noùi thaät vôùi Nguyeãn Chí Thieäp veà chính saùch traû thuø cuûa Coäng saûn nhö sau: “Chaùu ñöøng nghó traû thuø chæ laø gieát cheát—hoï seõ khoâng gieát nhöng hoï seõ ñöa ñi caùc traïi taäp trung caûi taïo khoâng coù ngaøy veà.” (trang 37)

Veà chuû tröông cuûa Coäng saûn, chuù Bình cho bieát: “Ñaûng chuû tröông phaù boû luaân lyù cuõ, phaù vôõ traät töï xaõ hoäi, ñöa treû con ra ngoaøi xaõ hoäi, nhöng Ñaûng laïi quaù tham lam, hoï muoán söû duïng ñöùa treû maø khoâng cöu mang noù, baét gia ñình phaûi nuoâi noù, Ñaûng chæ daïy cho noù haän thuø vaø nhöõng phöông phaùp ñaáu tranh. Hoï phuû nhaän tình thöông giöõa con ngöôøi vôùi nhau.” (trang 38)

Sau khi nhìn thaáy taän maét caùi veát tích cuûa söï phoàn vinh cuûa Mieàn Nam tröôùc 30/4/1975, chuù Bình tieát loä veà caùch xaûo quyeät cuûa heä thoáng tuyeân truyeàn cuûa Mieàn Baéc nhö sau: “ÔÛ mieàn Baéc ngöôøi ta ñeàu hieåu sai veà mieàn Nam, heä thoáng tuyeân truyeàn cuûa Haø Noäi ñaõ moâ taû xaõ hoäi mieàn Nam cöïc kyø xaáu xa, laïc haäu vaø ngheøo ñoùi.” (trang 39)

Ñeå traû lôøi caâu hoûi cuûa Nguyeãn Chí Thieäp “Taïi sao ngöôøi ta baát maõn maø khoâng coù choáng ñoái tích cöïc?”, chuù Bình cho bieát: “Khoâng choáng ñoái vì söùc ñoái khaùng ñaõ bò tieâu dieät. Ngheä thuaät cai trò cuûa Coäng saûn laø tieâu dieät söùc ñeà khaùng cuûa nhaân daân. Chính saùch coâng an nhan daân vaø nhaân daân hoä khaåu nhaèm thi haønh muïc tieâu ñoù.” (trang 47)

Chuù Bình caên daën taùc giaû: “Ñöøng mong ñôïi tuïi noù (CS) laøm gì cho ñaát nöôùc. Chuù laø ñaûng vieân, chuù ñöôïc ñi nhieàu nôi, chuù coù suy nghó—caùc khuyeát ñieåm cuûa cheá ñoä Coäng saûn laø baûn chaát khoâng phaûi laø hieän töôïng, vaäy neân neáu coù hy sinh cuõng voâ ích maø thoâi.” (trang 49)

Noùi toùm laïi, “Giai caáp laõnh ñaïo ôû mieàn Baéc laø moät trieàu ñình taäp hôïp chung quanh vò Hoaøng ñeá laø laõnh tuï, caáu keát quyeàn lôïi, dua nònh laõnh tuï ñeå baûo veä quyeàn lôïi hieän coù vaø con ñöôøng tieán thaân.” (trang 56)

III. Baøi hoïc ñaéng cay cuûa chính taùc giaû

Sau khi ñöôïc chuù Bình giaûi thích caën keõ veà Coäng saûn, taùc giaû môùi thaáy ñöôïc söï sai laàm trong quyeát ñònh ôû laïi, oâng töï thuù nhaän nhö sau: “Luùc ñoù toâi môùi bieát heát haäu quaû cuûa moät quyeát ñònh sai cuûa toâi. ÔÛ laïi, khoâng nhöõng toâi bò tuø ñaày, maø gia ñình toâi cuõng bò traû thuø baèng chính saùch phaân bieät ñoái xöû. Toâi ñaõ nghó moät caùch sai laàm laø neáu toâi coù bò hoaøn caûnh lòch söû boû rôi, thì con em toâi coøn nhoû coù theå ñöôïc lôùn leân nhö laø moät ngöôøi Vieät Nam bình thöôøng. Toâi baét ñaàu thaáy chính saùch traû thuø cuûa Coäng saûn coøn ñoäc aùc hôn laø taém maùu.” (trang 39)

Taùc giaû thoá loä taâm söï: “Nhöõng suy nghó laøm toâi caøng aân haän vì quyeát ñònh khoâng di taûn, caùi quyeát ñònh ôû laïi thaät ngu xuaån, chæ vì nhaát thôøi böùc xuùc, töùc toái nhöõng ngöôøi laõnh ñaïo ñeâ heøn, boû chaïy tröôùc ñòch quaân maø khoâng chieán ñaáu.” (trang 131-132)

IV. Nhöõng thaùng naêm trong lao tuø Coäng saûn

Taùc giaû thuaät laïi caùi ñoùi laàn ñaàu tieân trong ñôøi ôû trong traïi tuø Coäng saûn: “Toâi ñaõ theøm aên töø laâu, khôûi ñaàu laø theøm ñöôøng, roài theøm môõ, baây giôø theøm ñuû thöù, cheùn côm haåm vôùi nöôùc muoái baây giôø quaù ngon, khoâng ñuû no, aên vaøo löng löûng nhöng ngaøy naøo cuõng mong tôùi giôø côm, moãi böõa aên toâi coá ngoài nhai töøng muoãng, nhai thaät kyõ, mieáng côm thaønh ngoït hôn, phaûi chuù yù nhai vaø keàm ñeå caùi löôõi khoâng cuoán nuoát mieáng côm xuoáng, lô ñaõng moät tí laø mieáng côm môùi ñöa vaøo moàm ñaõ chaïy tuoät xuoáng cuoáng hoïng moät caùch töï nhieân vaø nhanh choùng.” (trang 141)

Chæ môùi boán thaùng naèm tuø maø côn ñoùi ñaõ haønh haï ngöôøi tuø raát laø khoå sôû: “Keå töø thöù naêm tuaàn ñoù toâi ñöôïc nhaän quaø laàn ñaàu tieân. Ngoài aên voäi vaøng nhöõng moùn nhaø göûi, chæ môùi boán thaùng aên côm vôùi muoái maø toâi nhö con ma ñoùi, caùi gì cuõng theøm, cuõng aên qua töø ngoït ñeán maën, caén vaøo mieäng chöa kòp nhai ñaõ voäi nuoát, aên buïng ñaõ no maø maét vaãn theøm, mieäng vaãn chaûy nöôùc daõi vaø muoán aên nöõa.” (trang 169)

Veà söï thaâm ñoäc cuûa Coäng saûn, taùc giaû cho bieát: “Coäng saûn Vieät Nam thaâm ñoäc hôn. Chuùng giöõ keû thuø cuûa chuùng laïi ñeå laøm noâ leä, laøm con vaät saûn xuaát trong caùc traïi taäp trung maø chuùng khoâng toán keùm gì vì ngöôøi tuø phaûi töï laøm laáy aên vaø coøn phaûi nuoâi boïn cai tuø vaø ñoùng goùp cho ngaân saùch nhaø nöôùc.” (trang 171) Vaø “Coäng saûn vaét töø gioït maùu cuûa ngöôøi tuø ôû trong traïi caûi taïo. Ngöôøi tuø ñem söùc ra laøm lao ñoäng ñeán kieät söùc vaø cheát ôû ñoù.” (trang 251)

Tieâu chuaån khaåu phaàn cho tuø nhaân ôû traïi tuø Long Khaùnh nhö sau: “Tröa vaø toái moãi böõa moät cheùn côm ñoän khoai mì vôùi nöôùc muoái, neân môùi coù hôn hai naêm caûi taïo maø nhöõng ngöôøi trình dieän troâng ñaõ tieàu tuïy laém. Löông thöïc moãi ngaøy caét daàn phaàn gaïo, thôøi gian ñaàu aên toaøn côm nhöng gaïo haåm, sau nöûa côm nöûa ngoâ, roài ngoâ ñöôïc thay baèng khoai mì khoâ. Möùc ñoä ñoän taêng daàn theo thôøi gian, 50% ñoän, roài 75%, 80%, roài ñeán cuoái naêm 1978 moãi tuaàn traïi Long Khaùnh chæ aên 2 böõa côm, 12 böõa aên coøn laïi chæ aên khoai mì khoâ.” (trang 249)

Khi tuø nhaân ra ñeán traïi Xuaân Loäc thì khaåu phaàn laïi teo ruùt ñi vì caùn boä haäu caàn thoâng ñoàng vôùi caùn boä quaûn giaùo nhaø beáp ñeå aên chaän soá phaàn aên cuûa tuø. Taùc giaû vieát: “Chuùng toâi ñöôïc anh em ñoäi nhaø beáp thoâng baùo trong laàn chôû baép ñi ñoåi khoai mì, caùn boä haäu caàn vaø caùn boä quaûn giaùo nhaø beáp thoâng ñoàng nhau chôû veà 10 taán khoai mì thoái cuûa kho thöïc phaåm huyeän Xuaân Loäc. Traïi saûn xuaát chính laø ngoâ traéng, ngoâ duøng aên ñoän laø phaàn töï tuùc cuûa traïi cuøng vôùi phaàn tieâu chuaån gaïo cuûa Boä Noäi Vuï. Theo coâng thöùc ñoåi caùc loaïi löông thöïc cuûa nhaø nöôùc Vieät Coäng ñeà ra laø gaïo = 2 ngoâ = 3 khoai lang = 4 khoai mì töùc 1 kg [gaïo] ñoåi 4 kg khoai mì. Nhö vaäy tieâu chuaån phaàn aên laø 15 kg gaïo cho moãi ngöôøi tuø trong moät thaùng; neáu ñoän 50% thì ñaùng leõ phaûi aên 7.5 kg gaïo + 15 kg ngoâ hoaëc 7.5 kg gaïo + 22.5 kg khoai lang hay 30 kg khoai mì (saén). Nhöng quaûn lyù traïi ñaõ aên gian chæ cho aên 7.5 kg gaïo + 7.5 kg ngoâ, hoaëc 7.5 kg khoai caùc loaïi—töùc laø giaûm löôïc tieâu chuaån toång coäng chæ 15 kg duø aên loaïi löông thöïc naøo. Ñoù laø böôùc gian laän thöù nhaát. Böôùc thöù hai laø chuùng ñem ngoâ traéng [do] chuùng toâi saûn xuaát ra kho huyeän ñoåi thaønh ngoâ ñoû. Ñeán naêm 1978 thì möùc ñoä ñoän caøng cao, chuùng caøng aên gian qua böôùc thöù ba laø ñem ngoâ ñoåi khoai mì khoâ.” (trang 266)

Vì theá neân caùch aên ôû trong tuø caùc tuø nhaân cuõng phaûi aên coù phöông phaùp: “Hoâm naøo aên ngoâ laø toát nhaát, boác töøng haït ngoâ vöøa nhai vöøa ñeám, moãi haït ngoâ nhai thaønh 50 hay 100 laàn thaät kyõ, nhai kyõ hôn caû kieåu aên Osawa gaïo löùc muoái meø. Nhai nhieàu laàn khoâng nuoát thì haït ngoâ cuõng bieán vaøo coå luùc naøo khoâng hay. Laïi tieáp tuïc nhai ñeán haït khaùc. Thöôøng thöôøng moãi böõa aên töø hôn 250 ñeán 260 haït, laàn nhieàu nhaát ñöôïc 267 haït vaø coù laàn ít chæ ñöôïc 187 haït.” (trang311)

Tôùi naêm thöù ba trong tuø (1979), taùc giaû dieãn taû thaân theå cuûa mình nhö sau: “Naèm naén boùp thaân theå haøng ngaøy, sôø roõ nhöõng khoaûn loài loõm treân ñaàu, treân maët, ôû coå tay, coå chaân, khuyûu tay, ñaàu goái, choã naøo cuõng loøi ra, hai caùi moâng ñaõ teo heát thòt, xöông moâng loài ra chaïm vaøo beä naèm ñau ñieáng khi chuyeån trôû mình.” (trang 312)

Mieáng aên ôû trong tuø laø moät nhu caàu toái quan troïng, nhaát laø nhöõng ngöôøi bò nhoát trong xaø lim laâu ngaøy nhö Nguyeãn Chí Thieäp. Taùc giaû thuaät laïi nhö sau: “Naèm maõi xaø lim, kieåm laïi thaân theå vaø nhöõng nhu caàu ñoøi hoûi, toâi töôûng môõ vôùi ñöôøng laø quan troïng; nhöng khi theøm muoái môùi thaáy muoái coøn quan troïng hôn caû ñöôøng môõ. Khoâng coù muoái con ngöôøi cöù moûi meät daàn daàn, moûi töø thôù thòt ñeán töøng khôùp xöông.” (trang 315) OÂng vieát tieáp: “Nhaéc tôùi thòt toâi cuõng roû nöôùc mieáng, nuoát lieàn maáy laàn nöôùc mieáng vaãn öùa ra ñaày moàm. Toâi ñang theøm moïi thöù, ñaõ 38 ngaøy aên laït, khoâng coù tí muoái, ngöôøi ñaõ raõ röôïi, moûi nhöø, chæ caàn moät muoãng nöôùc muoái ñaõ laø haïnh phuùc laém ñöøng noùi ñeán ñöôøng hay moät mieáng thòt, nhaát laø mieáng môõ heo.” (trang 322)

Taùc giaû dieãn taû giaù trò cuûa mieáng thòt vaø cuïc ñöôøng ôû trong xaø lim nhö sau: “Cheát vaø Soáng ñoái vôùi ngöôøi tuø kyû luaät tính haøng ngaøy, haøng giôø. Moät moùn thöùc aên voâ cuøng quan troïng, coù theå keùo daøi theâm söï soáng moät thôøi gian ngaén, khoâng chöøng trong thôøi gian ñoù laïi ñöôïc thaû ra, luùc ñoù thì laïi soáng trôû laïi, giaù trò mieáng thòt, cuïc ñöôøng noù ngang vôùi söï soáng trong hoaøn caûnh naøy.” (trang 322)

ÔÛ traïi tuø Xuaân Loäc töông ñoái ít khaéc nghieät hôn traïi tuø Xuaân Phöôùc (töùc traïi Kieân Giam) maø ngöôøi tuø coøn bò mieáng aên daèn vaät ñeán nhö theá, thöû töôûng töôïng ôû traïi tuø Kieân Giam ngöôøi tuø nhaân bò bao töû haønh haï tôùi böïc naøo!

V. Nhöõng caùi nhìn thieát thöïc veà Coäng saûn

Vì ngaây thô veà Coäng saûn neân taùc giaû Nguyeãn Chí Thieäp ñaõ ñoåi laáy moät baøi hoïc baèng12 naêm tuø, do ñoù oâng môùi coù caùi nhìn thieát thöïc veà Coäng saûn: “ñoäc laäp daân toäc chæ laø moät böôùc chieán löôïc. Xaây döïng chuû nghóa xaõ hoäi môùi laø cöùu caùnh.” (trang 45)

Nhaän xeùt veà caùc laõnh tuï Coäng saûn, Nguyeãn Chí Thieäp tieát loä nhö sau: “Hoï laøm laõnh tuï caùch maïng laø bieát caùch thuùc ñaåy toaøn daân laøm caùch maïng, coøn hoï thì höôûng, gia ñình hoï höôûng; hoï quyeát taâm giaûi phoùng mieàn Nam, nhöng ra chieán tröôøng laø ngöôøi khaùc cheát, con em ngöôøi khaùc cheát. Caùc laõnh tuï khoâng ai coù con phaûi vaøo chieán tröôøng B caû, con cuûa hoï ñi hoïc ngoaïi quoác. Hoï caáu keát nhau thaønh moät taàng lôùp thuû lôïi rieâng tö soáng treân xöông maùu cuûa nhaân daân, caáu keát vôùi nhau trong nöôùc chöa ñuû ñeå cuûng coá ñòa vò, hoï coøn caáu keát vôùi nöôùc ngoaøi. OÂng Leâ Duaån ñem gaû con gaùi cho chaùu trai cuûa Breznev beân Lieân Soâ khoâng phaûi ñeå giöõ chaéc caùi gheá Toång Bí Thö laø gì.” (trang 187)

Taïi sao Coäng saûn chuû tröông baïo löïc, taäp trung Daân Chuû vaø ñaáu tranh giai caáp? Taùc giaû Nguyeãn Chí Thieäp traû lôøi nhö sau: “Ñaûng Coäng saûn vaø chuû tröông baïo löïc laø phöông tieän ñeå caùc nhaø laõnh ñaïo cuûng coá chính quyeàn ñoäc taøi cuûa mình, bieán ngöôøi daân thaønh moät coâng cuï saûn xuaát. Taäp trung Daân Chuû laø moät thuaät ngöõ ñeå bieän minh cho tính ñoäc taøi, ñaáu tranh giai caáp laø moät ñöôøng loái ñeå tieâu dieät keû ñoái laäp.” (trang 260)

Taùc giaû than: “Chính saùch cuûa Coäng saûn ñaõ phi nhaân, taøn nhaãn maø toå chöùc chính quyeàn coøn laøm cho söï taøn nhaãn ñoù taêng theâm nöõa.” (trang 265) OÂng vieát tieáp: “Xaõ hoäi Coäng saûn, con ngöôøi chæ phaùt trieån tính aùc. Toùm laïi, cheá ñoä Coäng saûn ñöôïc xaây döïng treân moät lyù thuyeát sai laàm, duøng haän thuø laøm moät ñoäng löïc keát hôïp vaø phaùt trieån, khai thaùc tính aùc, tính xaáu vaø tính ñoá kî baàn tieän cuûa con ngöôøi; toå chöùc naëng neà vaø thö laïi neân cheá ñoä Coäng saûn laø moät cheá ñoä cöïc kyø xaáu xa, con ngöôøi Coäng saûn haàu heát laø nhöõng ngöôøi ñoäc aùc vaø ñeâ tieän. Daân chuùng soáng trong cheá ñoä Coäng saûn cöïc kyø ngheøo ñoùi, khoå sôû.” (trang 272)

Ñeå traû lôøi caâu hoûi “Lieäu cheá ñoä Coäng saûn coù theå toàn taïi laâu daøi taïi Vieät Nam hay khoâng?”, taùc giaû quaû quyeát: “cheá ñoä Coäng saûn khoâng theå toàn taïi laâu daøi ôû Vieät Nam, noù khoâng phaûi laø baát khaû thay theá hay baát khaû ñaùnh ñoå nhö nhöõng ngöôøi trí thöùc ôû Hoäi Trí Thöùc Yeâu Nöôùc lyù luaän.” (trang 197)  Vì raèng “Noù chæ toàn taïi ôû beân ngoaøi bôûi toå chöùc vaø baïo löïc aùp böùc, coøn beân trong noù bò chính con ngöôøi ñaøo taïo ra noù töø khöôùc.” (trang 197) Tuy nhieân, taùc giaû caån thaän nhaéc nhôû chuùng ta: “Noù seõ bò ñaùnh ñoå, nhöng muoán ñaùnh ñoå moät chính quyeàn coù söùc maïnh baïo löïc vaø coù toå chöùc chaët cheõ laø moät vaán ñeà raát khoù khaên vaø ñoøi hoûi thôøi gian, khoâng phaûi moät sôùm moät chieàu maø laøm ñöôïc nhö nhieàu ngöôøi mong muoán.” (trang 197-198)

Veà phöông thöùc choáng Coäng saûn ôû trong nhaø tuø, taùc giaû tieát loä nhö sau: “Boïn caùn boä Coäng saûn ñöôïc giaùo duïc haän thuø, chuùng caøng thaáy ngöôøi tuø khoå sôû, ñau ñôùn chuùng caøng thích thuù. Chæ coù giöõ cho tinh thaàn vöõng maïnh laø moät phöông thöùc choáng Coäng saûn caên baûn nhaát trong nhaø tuø. Chòu söï haønh haï maø khoâng toû ra khoå sôû, vaãn döûng döng caøng laøm cho boïn caùn boä Coäng saûn töùc toái.” (trang 230)

Nhaän xeùt veà bieän phaùp taåy naõo cuûa Vieät Coäng, taùc giaû vieát: “ Khoâng phaûi chæ coù nhöõng baøi hoïc tuyeân truyeàn, baèng luaän cöù moät chieàu, baèng nhöõng töø ngöõ khuoân maãu ñeå taåy naõo ngöôøi tuø; maø baèng caùch soáng haøng ngaøy, taïo söï sôï haõi vaø tuaân phuïc cuõng laø moät bieän phaùp taåy naõo.” (trang 254)

VI. Nhöõng mong öôùc vaø hoaøi baõo

Ngay caû nhöõng luùc naèm trong xaø lim, Nguyeãn Chí Thieäp vaãn luoân mô öôùc coù moät cuoäc chieán ñaáu môùi: “Toâi mô öôùc baïn beø cuûa toâi vaø caû nhöõng ngöôøi coù traùch nhieäm laøm maát mieàn Nam sau khi chaïy troán thoaùt thaân, bieát kieåm ñieåm laïi toäi loãi cuûa mình, ruùt öu khuyeát ñieåm cuûa cuoäc chieán ñaáu vöøa qua, gaït boû ñi nhöõng taøn tích cuõ, nhöõng thoùi hö taät xaáu do haäu quaû cuûa lòch söû moät traêm naêm bò noâ leä Phaùp ñeå laøm laïi moät cuoác chieán ñaáu môùi. Ngöôøi chieán só khoâng phaûi moät laàn thua traän laø heát—ñaõ laø chieán só phaûi ñöùng leân chieán ñaáu sau moät laàn bò ngaõ. Phaûi chieán ñaáu trôû laïi. Neáu sau laàn ngaõ roài naèm im luoân thì khoâng xöùng ñaùng laø moät chieán só, khoâng xöùng ñaùng laø moät quaân nhaân.” (trang 133)

OÂng cuõng mong caû nhöõng nhaø laõnh ñaïo Mieàn Nam vaø caùc Töôùng laõnh haõy laøm laïi moät cuoäc chieán ñaáu môùi: “Toâi mong Toång thoáng Nguyeãn Vaên Thieäu, Phoù Toång thoáng Nguyeãn Cao Kyø, caùc Töôùng laõnh ñaõ chaïy ra ngoaïi quoác khoâng naèm höôûng nhöõng cuûa caûi thu goùp—soáng cuoäc soáng xa hoa ôû ngoaïi quoác. Toâi mong hoï tieáp tuïc taäp hôïp laïi nhöõng ngöôøi ñaõ chaïy. Nhaän roõ nhöõng loãi laàm cuûa mình vôùi daân vôùi nöôùc—neáu hoï khoâng laøm ñöôïc nhö vaäy, hoï khoâng xöùng ñaùng mang danh döï laø moät chieán só. Toâi tin töôûng vaøo söùc soáng cuûa daân toäc, vaøo tinh thaàn choáng Coäng cuûa toaøn daân ñang bieåu loä raát noàng nhieät chæ thôøi gian ngaén sau khi Coäng saûn chieám hoaøn toaøn nöôùc Vieät Nam, thaät nhaïy beùn khi hoï nhaän roõ Xaõ Hoäi Chuû Nghóa khoâng phaûi laø moät moâ thöùc caàn thieát ñeå xaây döïng ñaát nöôùc, söï töø khöôùc vaên hoùa Coäng saûn ôû moïi ngöôøi daân Vieät Nam keå caû nhöõng ngöôøi noâng daân tröôùc kia ñoäi gaïo nuoâi khaùng chieán vaø keå caû tieàm taøng nhöõng ngöôøi ñaûng vieân Coäng saûn coù taâm huyeát vôùi söï toàn taïi vaø phaùt trieån cuûa daân toäc vaø ñaát nöôùc nhö chuù Bình vaø theo nhö lôøi chuù Bình, thaønh phaàn naøy khoâng ít trong haøng nguõ ñaûng vieân Coäng saûn, hoï chæ chôø thôøi cô laø laøm moät cuoäc chieán ñaáu môùi.” (trang133-134)

Bôûi vì “Vieät coäng chieám mieàn Nam khoâng phaûi ñaõ keát thuùc moät cuoäc chieán tranh, noù chæ keát thuùc moät giai ñoaïn lòch söû vaø noù khôûi ñaàu moät giai ñoaïn lòch söû môùi.” (trang 124)

Taùc giaû hy voïng: “Toâi hy voïng raát nhieàu vaøo töông lai, luoân luoân toâi coù nieàm tin laø ñaát nöôùc Vieät Nam seõ coù ngaøy höng thònh trôû laïi, vaø toaøn daân Vieät Nam seõ ñöùng leân laøm moät cuoäc vaän ñoäng lòch söû môùi cho daân toäc, taát caû haàu nhö ñaõ saün saøng chæ coøn chôø moät hieäu leänh phaùt khôûi. Toâi tin vaøo söï tröôûng thaønh cuûa daân chuùng vaø trong vaän hoäi môùi ñoù seõ loïc löïa ñöôïc nhöõng ngöôøi ñuû taøi trí, thöïc taâm ñoái vôùi con ngöôøi, xaõ hoäi vaø ñaát nöôùc thaønh ngöôøi laõnh ñaïo töông lai vaø seõ töï ñoäng ñaøo thaûi nhöõng thaønh phaàn cô hoäi, hoaït ñaàu tham voïng caù nhaân.” (trang 513)

Vaø taùc giaû luoân vöõng tin vaøo moät ngaøy mai cheá ñoä Coäng saûn seõ bò tieâu dieät hoaøn toaøn: “Caùc nöôùc Coäng saûn khoâng theå giam haõm maõi con ngöôøi vaø tö töôûng cuûa daân chuùng sau böùc maøn saét. Nhöõng nhaän thöùc vaø hieåu bieát môùi veà con ngöôøi, laøm cho tö duy thuaàn lyù, giaùo ñieàu vaø caùc cô caáu chính trò, kinh teá treân heä tö töôûng ñoù trôû neân loãi thôøi. Ñoù laø nguyeân nhaân söï caùo chung cuûa chuû nghóa Coäng saûn. Coäng saøn chæ coøn laïi hình thöùc toå chöùc, ôû nôi naøo daân chuùng vaø chính ñaûng vieân Coäng saûn ñöùng leân ñaáu tranh xoùa boû toå chöùc thì cheá ñoä Coäng saûn seõ [bò] tieâu dieät hoaøn toaøn.” (trang 526)

Vì: “Tröôùc kia loøng yeâu nöôùc vaø tình thöông con ngöôøi vaø lyù töôûng coâng baèng bò Coäng saûn töông tranh vaø hoï ôû theá haáp daãn hôn. Ngaøy nay, chuùng ta hoaøn toaøn thuaän lôïi ôû nhöõng giaù trò tinh thaàn naøy. Chæ coù nhöõng giaù trò tinh thaàn naøy môùi laø ñoäng löïc cuûa toaøn daân. Söùc maïnh tinh thaàn coäng theâm phöông tieän vaät chaát vaø kyõ thuaät toå chöùc laø nhöõng yeáu toá taát thaéng cuûa ngöôøi quoác gia—Söùc maïnh tinh thaàn ñaõ coù; chæ coøn hai yeáu toá sau, nhö vaäy, vaán ñeà choáng Coäng ngaøy hoâm nay sôùm muoän tuøy thuoäc vaøo khaû naêng keát hôïp thaønh toå chöùc vaø söï huy ñoäng phöông tieän, phöông tieän coù theå töø chính cuûa chuùng ta coù ñöôïc hay caû söï giuùp ñôõ cuûa ñoàng minh.” (trang 531)

  *

*     *

Ñeå keát thuùc “Lôøi Noùi Ñaàu cuûa Dòch Giaû” cho baûn dòch cuoán hoài kyù “Lôøi Nguyeän Caàu” (in naêm 1986) cuûa Sergei Kourdakov, nhaø vaên Nhò Lang ñaõ haï buùt nhö sau: “Thöông tieác Sergei Kourdakov, toâi quyeát truyeàn baù nhöõng gioøng chöõ vieát baèng maùu vaø nöôùc maét cuûa anh, ñeå goïi laø goùp coâng cuøng anh trong coâng cuoäc ñaáu tranh traøng kyø choáng chuû nghóa maùc-xít voâ thaàn vaø baûo veä tín ngöôõng. Toâi cuõng hy voïng taám göông ‘phaûn tænh’ cuûa anh seõ laøm saùng maét nhöõng keû naøo ôû ñaây, ôû khaép theá giôùi, vaø ôû Vieät Nam, ñaõ vaø ñang raép ranh baùn reû linh hoàn cho boïn quyû ñoû, ñeå ñôøi ñôøi bò nguyeàn ruûa, bò chaø ñaïp, bò khinh khi, nhö nhöõng thöù vi truøng gheû lôû, nhö nhöõng ñöùa saùt nhaân gheâ tôûm maø xaõ hoäi vaên minh khoâng bao giôø dung thöù.” 

Vaâng, Coäng saûn Vieät Nam quaû ñuùng laø “nhöõng thöù vi truøng gheû lôû”, “nhöõng ñöùa saùt nhaân gheâ tôûm” maø ngöôøi Vieät Nam khoâng bao giôø dung thöù ñöôïc.

Ngöôøi vieát hy voïng cuoán hoài kyù cuûa Nguyeãn Chí Thieäp vaø caû nhöõng cuoán hoài kyù khaùc seõ laø nhöõng tieáng chuoâng caûnh tænh cho nhöõng ngöôøi Coäng saûn Vieät Nam mau sôùm thöùc tænh maø quay ñaàu taï toäi vôùi Quoác Daân, laäp töùc töø boû baïo löïc, vaø nhöôøng quyeàn laõnh ñaïo ñaát nöôùc cho nhöõng ngöôøi thöïc söï yeâu nöôùc vaø coù trình ñoä hieåu bieát cao haàu taùi laäp laïi moät xaõ hoäi coâng baèng, baùc aùi vaø laønh maïnh ñeå ñaát nöôùc sôùm vöôn mình cuøng nhöõng nöôùc anh em vaên minh taân tieán, hoøa bình vaø thònh vöôïng treân theá giôùi. Toâi cuõng hy voïng taùc giaû cuoán hoài kyù “Traïi Kieân Giam” luoân luoân giöõ ñöôïc baàu nhieät huyeát vaø yù chí kieân cöôøng cuûa thuôû naèm gai neám maät ñeå cuøng caùc haøo kieät ñöùng leân môû moät maët traän môùi cho ñeán ngaøy thaéng lôïi cuûa Daân Toäc.

(Ñöùc Phoá, ngaøy 5 thaùng 10 naêm 2002)

Vónh Lieâm